یرقان و آزمایش و راههای انتقال بیماری یرقان با کبوتر و ایا کشنده است
یرقان
یرقان ؛ آزمایش و راههای انتقال بیماری یرقان با کبوتر و ایا کشنده است همگی در سایت دیماکلاب . امیدواریم این مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد.
توضیحاتی در مورد یرقان
یرقان یا زردی (به انگلیسی: Icterus یا Jaundice) بهمعنی تغییر رنگ و زرد شدن پوست، صلبیه و غشاهای مخاطی ناشی از بالا رفتن بیلی روبین خون است. بالا رفتن غلظت پلاسمایی بیلی روبین اغلب ناشی از بیماریهای پیشکبدی، کبدی (مانند هپاتیت) و پسکبدی (مانند سنگ کیسهٔ صفرا) است.
یرقان یا زردی نوزادی
زردی نوزادی ناشی از بالا رفتن بیلی روبین مستقیم یا غیرمستقیم است، که نوع غیرمستقیم میتواند به کرن ایکتروس بینجامد و لذا خطرناک است. این حالت بر اثر شروع نشدن فعالیت آنزیمهایهای مؤثر برروی بیلی روبین، در هنگام تولد روی میدهد. پس از تولد و با گذشت چند روز، این آنزیمها معمولاً فعال میشوند و حالت یرقان برطرف میگردد. زردی در کودکان شامل بیرنگ یا زرد شدن پوست بدن و چشمها میشود. بیرنگی و زردی پوست و چشم بر اثر افزایش میزان مادهٔ زردرنگی به نام بیلی روبین در خون است و باعث تجمع این ماده در زیر پوست و زرد شدن آن میشود که بیشتر این زردی تا بالای قفسهٔ سینه ادامه پیدا میکند. شستن بدن نوزاد با عرق کاسنی همراه با آب ولرم نیز در درمان زردی مؤثر است. یکی از بیماریهایی که گاهی بهطور جدی نوزاد و پدر و مادر او را دچار مشکل میکند، زردی است. بهطورکلی، بیش از ۷۰ درصد نوزادان، در روزهای نخستینِ پس از تولد با این بیماری مواجه میشوند که بیانگر شایع بودن آن در نوزادان است و این آمار در نوزادانی که پیش از موعد متولد شدهاند به حدود ۸۰ درصد میرسد. برای درمان زردی در نوزادان از شیرخشت نیز استفاده میکنند. راه دیگر آن خواباندن عریان نوزاد در زیر نور مهتابی است. به منظور این کار دستگاههایی با نام دستگاههای فتوتراپی طراحی شدهاست و نوزاد را برای ۲ یا ۳ روز یا بیشتر در داخل این دستگاه میخوابانند
عوامل و آثار یرقان
عوامل مختلفی میتوانند رنگ زرد به پوست بدهند؛ مثلاً خوردن بیش از حد هویج. اما فقط یرقان واقعی رنگ پوست و سفیدی چشم را زرد میکند و حتی ادرار را به رنگ چای در میآورد. این تغییر رنگ در واقع زنگ خطری برای عفونت کبدی یا انسداد مجرای صفرا است. در حالت عادی، کیسهٔ صفرا بهطور مداوم صفرای تیرهرنگ برای هضم مواد چربی میفرستد. گاهی یک سنگ صفراوی (که از صدها قطعه کلسترول تشکیل شده است) مجرای صفرا را میگیرد و باعث رانده شدن صفرا به داخل جریان خون میگردد. رنگ تیرهٔ صفرا خود را در پوست و چشم نشان میدهند. یعنی رنگی که باید روده را طی کند وارد گردش خون میشود و پوست و چشم و ادرار را رنگی میکند. درد شکم نیز ممکن است با آن همراه باشد. هپاتیت (یا التهاب کبد) هم میتواند ایجاد یرقان کند
یرقان خودش یک بیماری نیست
یرقان خودش یک بیماری نیست بلکه نشانهای از یک بیماری زمینهای است و بصورت زرد شدن پوست و سفیدی چشم خود را نشان میدهد. این عارضه ناشی از وجود ماده زرد رنگ صفرا به اسم بیلیروبین در خون است. این ماده رنگی زمانی تشکیل میشود که گلبولهای پیر قرمز خون بطور طبیعی شکسته و تجزیه میشوند اما وقتی برخی از بیماریها ایجاد شوند این ماده رنگی در خون جمع میشود و رنگ پوست را زرد میکند. از علتهای احتمالی یرقان میتوان به هپاتیت (التهاب کبد)،انسداد یا ناهنجاریهای مجاری صفراوی و انواع مشخصی از کم خونیها اشاره کرد. زردی پوست غالباً همراه با ادرار قهوهایی تیره است و این بخاطر ریزش بیش از حد این ماده رنگی از خون به داخل ادرار میباشد. همچنین ممکن است مدفوع بیرنگ شود زیرا این ماده رنگی به اندازه کافی در رودهها وجود ندارد تا رنگ مدفوع را تیره کند یرقان در یک سوم از نوزادان در خلال اولین هفته بعد از تولد اتفاق میافتد به این نوع زردی یرقان فیزیولوژیک میگویند تقریباً در کلیهٔ چنین مواردی بیماری مشخصی عامل آن نیست بلکه فقط بخاطر آن است که کبد و دستگاه گوارش کودک هنوز خود را با زندگی بیرون از رحم عادت نداده است. (به هر حال هرگونه زردی دوره نوزادی را باید به پزشک نشان داد تا توسط وی بررسیها و تصمیمات لازم اتخاذ شود).
درمان یرقان
یرقان بهخودی خود برای سلامت بدن خطر بهحساب نمیآید، بلکه نشانهٔ وجود گرفتاری دیگری است که باید درمان شود. آزمایش کنید. اگر پزشک تشخیص التهاب کبد بدهد، در دوران بیماری باید رژیم غذائی کمچربی و پرکربوهیدارت بگیرید. اگر وجود عفونت رد شود، آزمایشهایی برای یافتن علت قطع جریان طبیعی صفرا انجام میشود. اگر سنگ یا توموری وجود داشته باشد، باید با عمل جراحی برداشته شود
یرقان در بزرگسالان
یرقان (زردی) در بزرگسالان ناشی از اختلالات مختلف پزشکی است که بر سوخت و ساز طبیعی یا دفع بیلیروبین تاثیر میگذارند. بیلیروبین عمدتا از تجزیهی و تخریب روزانهی سلولهای قرمز خون در جریان خون، که هنگام تخریب شدن هموگلوبین آزاد میکنند، تشکیل میشود. بخش هِم از مولکول هموگلوبین سپس به بیلیروبین تبدیل میشود و وارد جریان خون میشود تا برای سوخت و ساز و دفع به کبد برود. در کبد، بیلیروبین همیوغ (محلول در آب میشود) شده و به کیسه صفرا (که در آن ذخیره میشود) منتقل میشود و پس از آن به روده میرود. در روده ها، بخشی از بیلیروبین در مدفوع دفع میشود، در حالی که بخشی دیگر توسط باکتریهای روده متابولیزه و یه وسیلهی ادرار از بدن خارج میشود.
علت یرقان
یرقان (زردی) در صورتی رخ میدهد که یک اختلال در سوخت و ساز طبیعی یا دفع بیلیروبین وجود داشته باشد. این اختلال در سوخت و ساز بدن یا دفع بیلیروبین میتواند در مراحل مختلفی رخ بدهد، و از این رو طبقهبندی علل مختلف زردی بر اساس جایی که اختلال رخ میدهد، مفید است. علل زردی به طور کلی با عنوانهای پیش کبدی (مشکل قبل از ترشح به کبد به وجود میآید)، کبدی (مشکل درون کبد رخ میدهد)، و پسا کبدی (مشکل بعد از دفع بیلیروبین از کبد رخ میدهد) طبقهبندی میشود.
یرقان چیست
– یرقان (زردی) به معنی زرد شدن رنگ پوست، غشاهای مخاطی و سفیدی چشم است که از افزایش میزان مادهی شیمیایی بیلیروبین در خون (زردی) ناشی میشود. واژهی (Jaundice) به معنای زردی در زبان انگلیسی از واژهی jaune در زبان فرانسوی، که به معنی زرد است، مشتق شدهاست. زردی به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانهای آشکار از پیشرفت تدریجی یک بیماری نهفته است. – یرقان (زردی) معمولا زمانی دیده میشود که سطح بیلیروبین در خون بیش از ۲.۵ تا ۳ میلیگرم در هر دسیلیتر باشد. – یرقان (زردی) در بزرگسالان میتواند ناشی از انواع اختلالات پزشکی باشد، که برخی از آنها جدی و به طور بالقوه تهدیدکنندهی زندگی فرد هستند. – هر فرد بالغی که مبتلا به زردی میشود باید به منظور تعیین علت آن، تحت یک ارزیابی جامع پزشکی قرار بگیرد. – زردی نوزادان، اختلالی است که در نوزادان دیده میشود، معمولا خوشخیم است و بدون ایجاد هرگونه اثرات جدی بهبود مییابد.
علائم یرقان
چنانچه قبلا ذکر شد، یرقان (زردی) یک بیماری نیست، بلکه نشانهای آشکار از پیشرفت تدریجی یک بیماری نهفته است. پوست افراد مبتلا به زردی به رنگ زرد (به درجات مختلف) درمیآید، و همچنین ممکن است غشاهای مخاطیشان زرد شود یا سفیدی چشمشان زرد به نظر بیاید. با این حال، بسته به علل زمینهای زردی، افراد ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنند. برخی از افراد ممکن علائم بسیار کمی داشته باشند یا اصلا هیچ علامتی نشان ندهند، در حالی که سایرین ممکن است علائم شدید و چشمگیری را تجربه کنند. افراد مبتلا به زردی ممکن است هر یک از علائم و نشانههای زیر را تجربه کنند: – کم رنگ شدن مدفوع، – ادرار تیره رنگ، – خارش پوست، – تهوع و استفراغ، – خونریزی از رکتوم (مقعد)، – اسهال، – تب و لرز، – ضعف، – کاهش وزن، – از دست دادن اشتها، – گیجی، – درد شکم، – سردرد، – تورم پاها، و – تورم و اتساع شکم به دلیل تجمع مایعات
عوامل خطر یرقان در بزرگسالی
عوامل خطر برای ابتلا به یرقان (زردی) بر اساس علت اصلی متفاوت هستند. خطر ابتلا به زردی در اثر همولیز (خونکافت) در کسانی که دارای اختلالات ارثی هستند (برای مثال، تالاسمی یا اسفروسیتوز ارثی) بسیار بالاتر است. افرادی که الکل مصرف میکنند به شدت در معرض خطر ابتلا به بیماریهای هپاتیت الکلی، پانکراتیت، و سیروز هستند که منجر به زردی میشود. افرادی که در معرض انواع مختلف هپاتیت ویروسی هستند (برای مثال، هپاتیت B و هپاتیت C) نیز ممکن است در زمان وجود عفونت یا متعاقبا اگر بیماری کبد رخ بدهد یا سرطان کبد در آنها توسعه بیابد، مبتلا به زردی شوند.
تشخیص یرقان
وجود زردی نیازمند یک ارزیابی جامع پزشکی برای تعیین علت است. در ابتدا، پزشکتان سابقهی بیماریتان را به طور مفصل تهیه خواهد کرد و آزمایش فیزیکی انجام خواهد داد، که گاهی اوقات میتواند علت زردی را تعیین کند. آزمایش خون اولیه نیز با توجه ویژه به تستهای عملکرد کبد، شمارش کامل خون (CBC)، سطح الکترولیتها و لیپاز انجام خواهد شد. ممکن است آزمایش خون برای قرار گرفتن در معرض هپاتیت تجویز شود. آزمایش خون اضافی نیز ممکن است بر اساس نتایج اولیه تجویز شود. به احتمال زیاد یک آزمایش ادرار نیز تجویز خواهد شد. بسته به نتایج آزمایشات خون اولیه، بررسیهای بیش تر ممکن است برای کمک به تشخیص بیماری اصلی لازم باشد. در موارد خاص، به منظور ارزیابی وجود هر نوع ناهنجاری در کبد، کیسه صفرا و پانکراس، ممکن است تصویربرداری مورد نیاز باشد. این مطالعات تصویربرداری ممکن است شامل سونوگرافی شکم، توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن، تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا امآرای (MRI)، و کولهسینتیگرافی (HIDA اسکن). گاه گاهی، افراد به آزمایشهای تهاجمیتری برای تعیین علت زردی نیاز دارند. اقداماتی که ممکن است انجام شوند عبارتند از کلانژیوپانکراتوگرافی آندوسکوپی عقبگرد یا ایآرسیپی (ERCP) یا بیوپسی کبد.
درمان یرقان در بزرگسالی
درمان یرقان (زردی) به طور کامل بستگی به علت ایجاد کنندهی این بیماری دارد. پس از آنکه علت تشخیص داده شد، دورهی درمانی مناسب را میتوان شروع کرد. برخی از بیماران باید بستری شوند، در حالی که سایرین ممکن است به عنوان بیمار سرپایی در خانه مورد معالجه قرار بگیرند. – در برخی از افراد مبتلا به زردی، درمان متشکل خواهد بود از مراقبتهای حمایتی که در خانه نیز قابل انجام خواهد بود. به عنوان مثال، بسیاری از موارد هپاتیت ویروسی خفیف را میتوان در خانه با پرستاری و نگهداری هوشیارانه و نظارت دقیق از سوی پزشک (مدیریت امیدوارانه) اداره کرد. درحالحاضر داروهای جدید برای هپاتیت C میتوانند درمانی برای این بیماری ارائه دهند. – قطع الکل در بیماران مبتلا به سیروز کبدی، هپاتیت الکلی، یا پانکراتیت حاد ثانویه که در اثر مصرف الکل روی داده، ضروری است. – در زردی ناشی از مواد مخدر / داروها / سموم لازم است که مصرف عامل مسبب بیماری قطع شود. در موارد مصرف بیش از حد استامینوفن (تیلنول) به صورت عمدی یا غیر عمدی، پادزهر آن استیلسیستئین (Mucomyst) ممکن است لازم باشد. – داروهای گوناگونی ممکن است برای درمان اختلال منجر به زردی استفاده شود، مانند استروئیدها در درمان برخی اختلالات خود ایمنی. بیماران خاص مبتلا به سیروز، برای مثال، ممکن است با دیورتیکها (ادرارآور) و لاکتولوز درمان شوند. – آنتیبیوتیکها ممکن است برای علل عفونی زردی یا برای عوارض مرتبط با اختلالت خاصی که منجر به یرقان میشوند (به عنوان مثال، کلانژیت) مورد نیاز باشند. – تزریق خون ممکن است در افراد مبتلا به کم خونی در اثر همولیز یا در نتیجهی خونریزی مورد نیاز باشد. – کسانی در اثر سرطان مبتلا به زردی شدهاند باید نزد یک متخصص غدد مشاوره شوند، و درمان آنها بسته به نوع و گستردگی (مرحلهبندی) سرطان متفاوت خواهد بود. – جراحی و روشهای مختلف تهاجمی ممکن است برای برخی از بیماران مبتلا به زردی مورد نیاز باشد. به عنوان مثال، جراحی برای برخی از بیماران که سنگ کیسه صفرا دارند ممکن است ضروری باشد. افراد دیگر که دچار نارسایی کبد / سیروز هستند ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشند.
عوارض یرقان
نوع عارضه و شدت عوارض بسته به علت ابتلا به یرقان متفاوت است. مثلا برخی از آدمها دچار عوارض طولانیمدتی نخواهند شد و کاملا بهبود خواهند یافت، در حالی که برای دیگران ظاهر زردی نخستین نشانهی یک بیماری تهدید کنندهی زندگی خواهد بود. تعداد کمی از عوارض بالقوه عبارتند از: – اختلالات الکترولیتی – کمخونی – خونریزی – عفونت / سپسیس (گندخونی) – هپاتیت مزمن – سرطان – نارسایی کبد – نارسایی کلیه – کبدی انسفالوپاتی (اختلال در عملکرد مغز) – مرگ
پیشگیری از یرقان
از اختلالات خاصی که منجر به زردی میشوند میتوان جلوگیری کرد، در حالی که برخی از اختلالات ممکن است کمتر قابل پیشگیری باشند. با این حال، اقدامات خاصی وجود دارند که میتوانیم به منظور کاهش خطر ابتلا به زردی انجام بدهیم. – به منظور جلوگیری از آسیب کبدی بالقوه یا اوردوز کردن غیر عمدی، داروها را طبق دستور مصرف کنید. افراد مبتلا به اختلالات خاص پزشکی (به عنوان مثال، کمبود G۶PD یا سیروز) باید از مصرف برخی از داروها اجتناب کنند. در مورد داروها با پزشکتان مشروت کنید. – از رفتارهای پر خطر مانند مقاربت یا تزریق مواد مخدر پرهیز کنید، و اقدامات احتیاطی کلی را هنگام کار با محصولات خونی و آمپول رعایت کنید. این اقدامات میتواند خطر ابتلا به هپاتیت B یا هپاتیت C را کاهش دهد. – در برابر هپاتیت A و هپاتیت B واکسینه شوید. درحالحاضر هیچ واکسنی علیه هپاتیت C وجود ندارد. – از مصرف مواد غذایی آلوده یا آب غیر بهداشتی پرهیز کنید، چرا که با این کار میتوانید خطر ابتلا به هپاتیت A را کاهش دهید. – هنگام سفر به مناطقی که مالاریا در آنها بومی است، اقدامات احتیاطی توصیه شده و داروهای پیشگیریکننده را به منظور جلوگیری از ابتلا به مالاریا رعایت کنید. – الکل را کنار بگذارید. به این ترتیب میتوان از هپاتیت الکلی، سیروز الکلی و پانکراتیت، در میان دیگر اختلالات جلوگیری کرد. – از کشیدن سیگار پرهیز کنید، چرا که سیگار یک عامل خطر برای توسعهی سرطان لوزالمعده، و همینطور بسیاری از بدخیمیهای دیگر است.
درمان یرقان در طب سنتی
اگر بیماری زردی تشخیص و درمان نشود موجب رسوب در سیستم اعصاب و مغز میشود. مریم نوابزاده در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، روشهای پیشگیری و درمان زردی توسط طب سنتی اظهار کرد: اگر زردی درست تشخیص داده و درمان نشود و خیلی بالا باشد میزان بیلیروبین، باعث رسوب در سیستم اعصاب و مغز شده و علائمی از عقبماندگی ذهنی تا کری و کاهش بینایی بهجا میگذارد. وی افزود: قطع و کم کردن مصرف شیرینیجات قنادی، غذاهای پرچرب، سرخ کردنیها، غذاهای پر ادویه، انواع بستنی، فالوده و مواد نشاستهای حائز اهمیت است. نوابزاده با اشاره به اینکه مصرف انواع آش، آبگوشت و سوپجو در درمان این بیمار موثر است، تصریح کرد: مصرف مرتب سوپ جو به همراه آلو در اصلاح عمل گوارش نقش مهمی داشته که باعث دفع هر چه بهتر صفرا و درمان مرض خواهد شد. وی با اشاره به اثر شربت عسل در درمان این بیماری ادامه داد: مقداری لیمو ترش تازه را در یک لیوان آب ریخته و مقداری عسل اضافه کرده و روزانه یک الی دو بار از این شربت استفاده شود. این متخصص طب سنتی یادآور شد: مصرف میوههایی مانند شاهتوت که یکی از بهترین میوهها برای پاکسازی کبد و صفرا است در تسریع درمان بیماری نقش مهمی دارد. نوابزاده اظهار کرد: مصرف آب خوردن روزانه به مصرف قانونی که حداقل هشت لیوان در روز است رسانده و همچنین مصرف مایعاتی را مانند چای کم رنگ بیشتر کرده تا مقداری از این ماده از طریق ادرار دفع شود. وی خاطر نشان کرد: آب میوههایی مانند خیارسبز، کاهو ، آلبالو، انار، هندوانه بسیار موثر بوده و حتی برای غنیتر شدن از گزانگبین، شیرخشت و ترنجبین برای ترکیب کردن با آب میوه استفاده شود.
یرقان و توصیه های غذایی
۱-تا سه هفتهی تمام ـ مرتب ـ با مراقبت جدی کنترل شود و در صورت لزوم از بستری شدن نگران نباشید. ۲-اگر مادر در ماههای آخر، عرق کاسنی و ترنجبین مصرف کند در کاهش شدت یرقان نوزاد، مؤثر است. ۳- مصرف کاسنی در ماههای آخر علاوهبر آن، موجب سهولت زایمان و کمشدن درد زایمان و تصفیهی کبد و صاف شدن پوست مادر و جنین می گردد. ۴ـ به علت بالا رفتن رنگدانه صفراوی در خون و ایجاد آسیب به مغز آن را جدی بگیرید. ۵ـ در این زمان مادر از صرف غذاهای چرب خوداری نماید تا نوزاد مجبور به خوردن شیر چرب نشود. ۶ـ مادر تا میتواند از سبزیهای تازه مثل جعفری و کاهو و خورش کرفس استفاده نماید. ۷ـ خوردن مواد مغذی شیرین چون انجیر، خرما و عسل حداقل یک وعده توصیه می شود. ۸ـ از میوهجات مثل: پرتقال و سایر مرکبات و خیار و گوجه فرنگی استفاده کنید. ۹ـ از مصرف غذاهای سرخ کرده و سسهایی مانند سس مایونز و غیره خوداری کنید. ۱۰ـ هرچه سریعتر به مراکز درمانی مراجعه فرمائید.
نشانه های یرقان
زردی پوست غالباً همراه با ادرار قهوهایی تیره است و این بخاطر ریزش بیش از حد این ماده رنگی از خون به داخل ادرار می باشد. همچنین ممکن است مدفوع بیرنگ شود زیرا این ماده رنگی به اندازه کافی در رودهها وجود ندارد تا رنگ مدفوع را تیره کند. زردی در کودکان شامل بیرنگ یا زرد شدن پوست بدن و چشمها میشود. بیرنگی و زردی پوست و چشم در اثر افزایش میزان ماده زردرنگی به نام بیلی روبین در خون است و باعث تجمع این ماده در زیر پوست و زرد شدن آن میشود که بیشتر این زردی تا بالای قفسه سینه ادامه پیدا میکند.
